Jaiseri Writes

ट्युसन कक्षामा कक्षा सातको अनिवार्य नेपाली किताबको पाठ सत्रः समाचार पत्र पढाउ“दै थिए्“ । समाचारपत्रले निभाउनुपर्ने आदर्श भूमिकाका बारेमा राम्रै कुराहरु लेखिएका थिए । पाठको प्रश्नउत्तरमा पनि समाचारपत्रले कस्तो भूमिका निभाउनु पर्छ भन्ने आशयका प्रश्नहरु राखिएका थिए । त्यसको उत्तरमा विद्यार्थीलाई, ‘समाचारपत्रले समाजमा व्याप्त कुरीति, कुसंस्कार, अन्याय, अत्याचार, आदिका विरुद्धमा सदा लडिरहनु पर्छ’ भन्ने लेखाए“ । आफूले लेखाएको उत्तर आफैलाई चित्त बुझेन । हुन त अब त्यो नानीले मैले लेखाएको उत्तर घोटेर परीक्षामा लेख्ने होला तर वास्तविकता भने बेग्लै भएको भएर आफ्नो दुई जीब्रे सिकाइ प्रति केही गुनासो पोख्ने मन भयो । अनि टाउको हल्लाउ“दै भने, ‘अ“ ह“, यस्तो त कहिल्यै भएको छैन ।’ सेन्सरसीप भन्नाले एक किसिमको पावन्दी हो । मैले उठाउन लागेको सेन्सरसीप विचारमा लगाइने वा भनौ समाचारमा लगाइने सेन्सरसीपको बारेमा हो । सबैले लोकतन्त्र आयो लोकतन्त्र आयो ! भन्छन् तर यो लोकतन्त्रमा पनि विविध किसिमका सेन्सरसीपहरु हावी भएको कुरा सायद कमैले आंकलन गरेका होलान् । राणा शासनकालमा जस्तो पुस्तक लेखे वापत ज्यान लिने वा ...

(यो कविता लेख्ने प्रेरणा एक दलित महिलाले आफ्नो जँड्याहा पतिलाइ भकुर्दा प्राप्त भएको हो । यसमा प्रयोग भएका ‘ती हात’ शोषक एवं उत्पीडक पुरुषका हातका प्रतिक हुन् । महाभारतको द्रौपदी वस्त्र हरण चुपचाप हेर्ने भीष्मपीतामह र द्रोणाचार्य लगायतका मानिसहरुको सभा अनि हाँस्दै हेर्ने दुर्योधन र कर्ण लगायतका पुरुषहरुको सभालाई हिजोको समाज भनि उल्लेख गरिएको हो भने हालको समाज भन्नाले ती महिलाले आफ्नो पति भकुर्दै गर्दा जम्मा भएका हेर्नेहरुको प्रतिनिधी हो । )  हिजो झैँ आज पनि ती हातहरु अघि बढे, उनी माथि धावा बोल्न, उनी माथि जाइ लाग्न, अनि उनको चीर हरण गर्न ।  तर, आज परिस्थिति बेग्ले छ,  हिजो झैँ उनी ति हातदखि डराइनन्,  पहिलले झैँ समेटिइन्, उनको आँखामा भय थिएन,  न निधार पसिनाले भिजेको थ्यो,  न कतै नीरीह चिच्याहट थियो,  न स्वर नै कामेका थिए । थियो त केबल आक्रोशती' हातै निमोठ्ने अठोट, समाजले सिर्जेको नियतीसित,  एउटा नौलो द्रोह गर्ने आँट,  समाजले हौस्याएका दुश्सासनलाई, खबर्दारी गर्ने जोश । त्यसैले त आज उनी जाइलागीन, ती हातमाथि, समाजले ...

हिन्दुहरुका आराध्य देव भगवान शिवको विशेष आराधना हुने महान पर्व शिवरात्री भरखरै हामी सबैले मनायौँ । भगवान शिव जसले समुद्र मन्थनका क्रममा अमृत सँगै निस्किएको कालकुट विष पान गरेर आफ्नो गलामा राखी समस्त जगतलाई विषको दुष्प्रभावबाट जोगाएका थिए, तिनै भगवान शिवको आराधना हुने विशेष दिनका रुपमा शिवरात्रीलाई लिने गरिन्छ । शिवको यो गाथा कमैले सम्झेका छन् । अरुको कल्याणका लागि आफूलाई जोखिममा राख्ने अनि भक्तहरुको पुकारमा छिट्टै खुशी हुने देवताका रुपमा पुराणहरुमा शिवको चर्चा गरिएको पाइन्छ । बाघको छाला र नागको माला लाउने, डमरु बजाउने, त्रिशुलधारी, शीरमा चन्द्रमाले शोभित भएका अनि जटायुक्त केशरासी भएका भगवान शिवको हालको छवि भने बेग्लै भएको छ । भगवान शिव र भाङ्ग–धतुरो एक अर्काका पर्याय भएका छन् । आधुनिक परिभाषामा शिवप्रतिको आस्था कम भएको प्रष्टै देख्न पाइन्छ । भगवान शिवलाई गाँजा चरस खाने अनि हरेक प्रहर नशामा लीन भएर रहने नशाका देवताका रुपमा स्थापित गर्ने काम नयाँ पुस्ताले गरेको छ । शिवका चेला हौँ भन्नुको मतलब अबलाई गाँजा चरसका अम्मली हौँ भन्नु बराबर भएको छ । त्यसै अनुरुप शिवरात्री शिव आराधनाको दिवस भ...

तिमी नारी किन यति हठी ?– १७    अचेल साथीभाइहरुसँग भन्दा पनि बढि समय इन्टर्नेटमा बित्ने गर्छ । इन्टर्नेटमा पनि अरु भन्दा बढि फेसबुकमै बित्ने गर्छ । नजिक टाढा सबै दुरीका साथीभाइहरुसँग लगातार सम्पर्क बनाउन सकिने हुनाले अरु कुरामा भन्दा फेसबुकमै बढि समय बिताउने मन लाग्छ । त्यसै क्रममा नारी दिवसको अघिल्लो दिन एकजना फेसबुककै महिला मित्रले नारी शोषणका बारेमा लेखेका कुराहरु पढें । उनी नारी भएकीले होला उनले नारी शोषणका कुरालाई आफ्नो स्ट्याटस बनाएकी थिइन् । उनले घरमा अनि कार्यालयमा नारीहरु शोषित भइरहेका कुरा लेखेकी थिइन् । सृष्टिकी सुन्दर रचना नारीको यो हविगतलाई सुधार्न अनि नारीलाई माया गर्न समेत उनले आग्रह गरेकी थिइन् । त्यसै स्ट्याटसमा सम्पूर्ण नारीहरुका लागि नारी दिवसको शुभकामना समेत दिइएको थियो । मलाई कसो कसो त्यसमा प्रतिक्रिया जनाउने मन लाग्यो । अनि उनको स्ट्टसमा तल लेखिदिएँ, ‘मोटो के मोटिँदो हो र पात्लो न पात्लिएपछि.... भने जस्तै नारीहरुले शोषित नभइ दिएका भए कसले शोषण गथ्र्यो र ? .......’ अनि त्यत्तिले चित्त बmुझेन अनि यो लेखै लेख्ने निधो गरेँ । मलाई नारीहरु शोषित पीडि...

  तिमी नारी किन यति हठी ? –१६ बाटामा हिंडीरहेको थिएँ । पहिले उनी सामान्य चालमा आइरहेकी थिइन् । मेरो नजिक पुग्ने वित्तिकै उनको पदचाल नै फेरियो । सामान्य अवस्थामा हिँडीरहेकी ती युवती केही भिन्न पाराले हिंड्न थालिन् । उनको मुहारमा नजर दौडाएँ । उनले नथाहापाए जस्तो गरी हिंड्न थालिन् । विस्तारै शीर देखि पाउ सम्म टटोलेँ । उनी सामुन्नेबाट गुज्रीसकेपछि फर्किएर उनलाई हेरें । पछिबाट उनको सम्पूर्ण बान्किहरु देखिन्थे । उनले लगाएको पहिरनै त्यस्तै थियो । उनले रोजेको आफ्नो लवाइ नै त्यस्तो थियो जसले गर्दा उनको दैहिक सुन्दरता हेर्नलाई उनका सामु पर्ने जो कोही पनि लालायित हुँदा हुन् । सायद यो कुरा उनले पनि राम्ररी बुझेकी होलिन । एक त उनको कसिलो पहिरन, अझ त्यसमाथि उनको विशेष चालाले उनको शरीरका हरेक बान्किहरु थप आकर्षक बनाइदिन्थे । उनी छेवैवाट गएकोले उनको शरीरबाट आएको विशेष प्रकारको अत्तरको बास्ना पछि सम्म आइ रहेको थियो । हेर्दा राम्री थिइन् । जीउडाल पनि राम्रै थियो । उनको पीठ्युमाथि लत्रिएका काला सर्पकेशहरु अझै मोहक थिए । समग्रमा उनी सुन्दरी थिइन्, अत्यन्तै सुन्दरी । ईन्टरनेटमा ताजा घटनाहरुको बा...

हालको लागि सबै भन्दा चर्चाको दिवस भनेकै व्यालेन्टाइन्स डे । अचेलका हरेक बालकलाई अनि हरेक किशोर किशोरीहरुलाई थाहा भएको विषय । सन्त व्यालेन्टाइन्स डे जसलाई आजभोलि व्यालेन्टाइन्स डे भनेर छोट्याइएको छ । यो दिवस १४ फेब्रुअरीमा इसाइ धर्मका शहीदका सम्मानमा मनाइन एक दिवस हो । यसको सुरुवात पोप गीलासीयस प्रथम (Pope Gelasius I)ले सन् ४९६ देखि गरेका हुन् । पछि सन् १९६९ मा आएर पोप पल छैठौँ(Pope Pau VI)ले यसलाई रोमन क्यालेन्डरबाट हटाएका थिए । अंग्रेजी साहित्यका कविताका पिता (Father of Poetry)भनेर जानीने जफरी चसरका पालामा आएर यो दिवसले प्रेमसँग सम्बन्धित दिवसको रुपमा पहिचान कायम गर्न सफल भयो । पछि पन्ध्रौँ सताब्दीमा आएर यो प्रेमी प्रेमिकाले एक आपसमा प्रेम प्रस्ताब राख्ने र माया बाँड्ने दिवसका रुपमा मनाइन थाल्यो । त्यसपछि व्यालेन्टाइन्स डेका दिनमा विभिन्न उपहारहरु साँटासाँट गर्ने क्रमहरु सुरु भयो । अचेल आएर पहिलेका हातले लेखेर बनाइने ग्रिटिङ्ग कार्डहरु छापिएर व्यापारिक रुपमा उत्पादन गरिने गरिन्छन् । त्यस्तै विभिन्न सपिङ्ग मलहरु, होटेल तथा रेष्टुरेन्टहरुमा पनि व्यालेन्टाइन्स डे विशेष कार्यक्रमहरु...

तिमी नारी किन यति हठी ? –१५  सायद तिमीलाई माया गरेको भन्दा पनि ‘माया गर्छु’ भनेर भनेको सुन्न बढि मन पर्छ । त्यसैले त होला तिमी बारम्बार मेरा मुखबाट प्रेमालापहरु सुन्न चाहन्छ्यौ । तिमीलाई हरेक पटक मबाट तिम्रो साथ दिने र तिमीसँग हुने बाचा बन्धनहरु सुन्न मन हुन्छ । तिमीसँग व्यवहारिक हुन खोज्दा तिमी निष्ठुरी भन्छ्यौ । तिम्रा ती कटु वचन सुन्दा यहाँ आफ्नो मुटुले ठाउँ छोडे जस्तो हुन्छ भन्ने तिमीलाई के थाहा ? अनि अग्लो भीरबाट खस्दा मुटुमा परेको चीसो जस्तो महशुस हुन्छ भन्ने के थाहा ? सँच्चै तिमीले अविश्वास गर्दाका क्षणहरु निकै नरमाइलो लाग्छ । तिम्रो विश्वास जित्ने कुनै उपाय गर्न पाए हुन्थ्यो झैँ लाग्छ । तिमी जीवनभर एक प्रेमीका भएर जीउन चाहन्छ्यौ । तर विडम्बना, यथार्थको संसारमा सपनाहरु सँधै साँचा नहुन सक्छन् । कहिले कहीं वर्तमानका गाह्रा साह्रा परिस्थितिहरुले पनि पछिका दिनहरुलाई अझ मीठा बनाएर लैजान्छन् । प्रेम दिवस आउन लागेको तिमीले भेउ पाइछौ । तिम्रा अरु साथीका प्रेमीहरुले पनि उनीहरुलाई प्रेमोपहार दिनलागेका कुराहरुले तिम्रा मनमा पनि अनेक रहर जगायो होला । त्यसैले त तिमी मलाई बारम्बार...