Jaiseri Writes

  सुत्न अघि अलिकति पढौं भनेको नीद हराम भयो । लेखिका पनि बोल्दा हाॅस्ने अनि हाॅस्दा गालामा खोपिल्टा पर्ने भएर त्यसै मन परेकी थिइन् । लेखनी झन् कडा ! त्यो कनिकुथी कथा बनाए भन्दा पनि कथा भएरै लेखे जस्तो । कथाको मोडहरु पनि अप्रत्याशित । यस्तो होसा भन्यो फ्याट्टै अर्को भइदिने ! मोबाइलमा कथासंग्रह पढेर सिध्याउनु निकै सकसपूर्ण रह्यो । अरु भन्दा पनि एकाग्रता भंग गर्ने थुप्रै कुरा मोबाइलमा हुने हुनाले त्यसो भयो । जे होस् आज पढेर भ्याइयो । त्यसैले किताबका हकमा केहि खेस्रा लेखिहाल्न मन लाग्यो । नेपाली भाषामा किशोर साहित्यका किताव उति छैनन् । हुन त यो कथासंग्रहले पनि निश्चित उमेर समूहका लागि भनेर तोकेको छैन । तर यसको कथाहरु पढ्दा किशोर साहित्य अन्तर्गत राखिनु पर्ने जस्तो लाग्यो ।  किशोर साहित्य मैले सोचेको वर्गिकरण हो । नत्र संग्रहलाई सामाजिक कथा संग्रह भनिएको छ । कथाका थप कुरा खुलाउॅदा पढ्दाको कौतुहलता नरहला भनेर लेख्न मन लागेन । एउटा विवाह पूर्व सक्रिय यौन जीवन बांचेकी किशोरीले सुहागरातमा कुमारित्वको प्रमाण स्वरुप रगत कसरी र किन पेश गर्छे भन्ने विषय बोकेको "रगत" कथा सामाजिक कथाको साथसा...

  Annihilation of Caste डा. भिमराव अम्वेडकरले जातपात तोडक मण्डलको कार्यक्रमका लागि तयार पारेको तर प्रस्तुत गर्न नपाएको भाषण हो । अम्वेडकर भारतको संविधान लेख्ने व्यक्ति हुन् र दलित आन्दोलनका एक चिनिएका नाम हुन् । बुकाहोलिक्स समूहमा प्रकाशित समीक्षाले यो किताव पढ्ने ईक्षा जगाएको हो ।  यो किताबले गान्धीप्रतिको धारणा परिवर्तन गर्छ । जातीप्रथा बुझ्न अझै मद्दत गर्छ । प्राय धेरैले मनुस्मृतिलाई जातभातको विभेद सुरुगर्ने ग्रन्थको रुपमा हेर्छन् । तर गौतम धर्मशुत्रको खासै चर्चा हुंदैन । यो त्यो ग्रन्थ हो जसमा दलितले वेद सुन्दा इस्पात पगालेर कानमा हाल्नु भन्ने लिखित कानुन बनाएको छ । त्यस्तै गौहत्यालाई दलित हत्या भन्दा ठूलो अपराध पनि यसै किताबले कायम गरेको छ । जात अनुसार अपराधको दण्डको व्यवस्था पनि यसैमा छ । यो पुस्तकमा गौतम धर्मशुत्र देखि अन्य हिन्दु ग्रन्थहरु र तिनले जातीय विभेद कायम गर्न खेलेको भूमिकाको चर्चा छ ।  दलितहरुलाई हरेक किसिमले शोषण गरिएको र त्यसको अन्तको लागि गरिएका प्रयासहरु पनि गान्धी जस्ता व्यक्तित्वका कारण असफल बनाइएको प्रसंगले हामीले जानेको इतिहासलाई प्रश्न गर्न कर ल...

खरो आलोचनाका कारण चिनिने सरोनरले पल्पसा क्याफे देखि सगरमाथाको गहिराई सम्म कतै पनि साहित्यको स्तर नभेटर लिएको नाम हो रोल्पा सुइना । उनले नाम नलिएको भए सायद पढ्ने हुटहुटी बढ्ने थिएन होला । पल्पसा क्याफे र सगरमाथाको गहिराई दुबै मन परेका कृति थिए । ती कृतिहरु भन्दा राम्रो भनेपछि त नपढि धरै पाएन ।  कति कृति राम्रा हुन्छन् । कृति लेख्ने उति मन खाँदैनन् । केहि कृति भन्दा लेख्ने बढि मन पर्छन् । नविन विभासको बुकाहोलिक्समा श्रष्टासँग साक्षात्कार अन्तर्गतको कार्यक्रम हेर्ने मौका पनि पाइयो । ट्वीटरमा उनका भिडियोहरु त हेरि रहेकै हो । कहिले स्थानीय बाजा त कहिले स्थानीयका दुःखहरु युट्युबमा निरन्तर हालि रहन्छन् । त्यसैले कृति पढ्दा ती मनुवाको झल्को पनि बारम्बार आइरहेको थियो ।  लाटो पहाड पढ्ने क्रममा कथा खोज्दै गर्दा बसन्त बस्नेतको लाटो पहाडमाथिको मन्तव्य सम्म पुगेको थिएँ । यदि लाटो पहाड पढ्नु भएको छैन भने त्यो भिडियो हेरेर पढ्नुस् गज्जब हुनेछ । पढि सकेको भए पनि फेरि भिडियो हेर्नुस्, तपाईंले के पढ्नु भयो र के भएन त्यहाँबाट जान्नु हुनेछ । त्यसैले रोल्पा सुइनाको मापनका आधार पनि गुर...

यो   पुस्तकका   बारेमा   धेरै   पहिले   गज्जब   प्रतिक्रिया   लेख्ने   भनेर   डाॅडाकाडाॅ   पुगेर   फोटो   समेत   खिचेको   थिएं   ।   तर   योजनाहरु   व्यवहारमा नउतार्दा   जति   सुकै   राम्रा   भए   पनि   अर्थ   नहुने   रहेछ   ।   त्यसैले   आज   जस्तो   सकिन्छ   त्यस्तै   लेख्ने   केसिस   गर्दैछु   । भुइयाॅ   नाम   सुने   देखि   नै   खुब   पढ्न   मन   लागेको   थियो   ।   भुइंयाॅका   लेखक   यज्ञशका   बारेमा   नगरकोटीका   किताबमा   खुब   पढिएको   पनि थियो   ।   अध्ययनशील   नगरकोटीले   चर्चा   गर्ने   व्यक्तिको   लेखनप्रति   लोभिनु   अचम्म   लाग्ने   कुरा   त   हुॅदै   होइन   ।   त्यसमाथि   यो   पुस्तक   प्रतिका सक...