Jaiseri Writes

योगमायाका बारेमा मैले पहिलो पटक पढ्न पाएको भनेको करीव १६ महिना अघि कुमार नगरकोटीको फोसिलमा हो । फोसिल मैले पढेको नगरकोटीको पहिलो पुस्तक भएकोले योगमाया काल्पिनिक पात्र हुन् या वास्तविक भन्ने नै थाहा थिएन । त्यसको लगत्तै योगमायाका विषयमा अन्य चर्चाहरु पनि हुन थाले । करीब १ वर्ष अघि पढेको नयनराज पाण्डेको घामकिरीमा पनि योगमायाको चर्चा थियो । तिनै फुटकर प्रसंगहरुले नै यो पुस्तकसम्म तानेको थियो । यो पुस्तक योगमायाका बारेमा अध्ययन गर्ने पहिलो विदेशी वौद्धिक तथा  Heir to a Silent Song: Two Rebel Women of Nepal   किताब लेख्ने बार्बरा निम्री अजिज र पारिजातको प्रसंगसँगै सुरु भएको छ । पारिजातले निम्रीलाई योगवाणी उल्था गर्नमा सहयोग गर्ने सहमती जनाएबाट पुस्तकको ‘आरम्भ’ भाग सकिएको छ । तयसपछि सुरु भएको ‘ठूलीहजुर’ भागमा योगमायाका बारेमा सम्पूर्ण कथा समेटिएको छ । कक्षा १० को अनिवार्य अंग्रेजीको पाठ्यक्रममा समावेश भइसकेको भएपनि (?!) यो पुस्तक प्रकाशनपूर्व योगमायाका बारेमा आंशिक रुपमा मात्रै अध्ययन भएको र विभिन्न खाले मतहरु प्रकाशमा आएका थिए । यो पुस्तकले निकै अनुसन्धान...

जुन काँधमा कुनै दिन न बसेर मेरो खुट्टा हल्लाउँदा मैले थाहा पाएको थिएँ यदि सधैभरि मसँग मेरो बुबाको काँध हुने भए म सधै भरि गाउँभरिकै सबै भन्दा अग्लो मान्छे हुने थिएँ बुकाहोलिकमा सगरमाथाको गहिराइ माथिको छुद्र टिप्पणी पढे पश्चात यो पुस्तक पढ्ने लालसा अझै बढेको थियो । कारण त्यस अघि नै पनि नवराज पराजुलीका कविताहरु यूट्युबमा हेरेको थिएँ । अरु भन्दा पनि बुबाका लागी लेखिएको कविताले मुटु हल्लाएको थियो । यो सबैको यस्तै हुन्छ भन्ने छैन । अवस्थाले पनि फरक पार्छ । रातदिन आमाबा सँगै रहनेलाई त्यसले खासै असर पार्दैन होला । बरु बाबाको खप्कीका कारण अझ बढि बेमतलबको हुनसक्छ । तर परिवारबाट सात समुद्र पारी सपना पछ्याइ रहेकाहरुका लागी यस्ता कविताले निकै हल्लाउँछ । आफ्ना सपनाहरु समेट्न नपाउँदै हातबाट समय कसिँदै गरेको मुट्ठीको बालुवा जसरी फुस्किँदै गर्दा बुढा बाबुप्रतिको कर्तव्य र उनले आफ्ना लागी गरेको संघर्ष अझै बुझिँदै गइन्छ । जीवन त्यति सहज त रहेनछ भन्ने भान हुँदै जान्छ । सपनाहरु त्यति सहजै प्राप्त हुँदा रहेनछन् भन्ने बुझिँदै जान्छ । बा प्रतिका गुनासाहरु सबै निरर्थक बनेर जान्छ कारण आफूले बाक...

 नेपालको २०७२ सालको वैशाख १२ गतेको भूकम्प विस्तारै विस्मृतिमा धकेलिँदै गर्दा बुढापाकाको उमेरको नापोको रुपमा परिचित ९० सालको भूकम्प अर्थात वि.सं. १९९० माघ २ गते गएको भूकम्प सम्बन्धी ब्रह्मशमसेरले लेखेको किताब पढ्ने मौका जु¥यो । पछिल्लो महाभूकम्प पछि मात्रै खोजीमा भएको यो पुस्तक विद्यालयको पाठ्यक्रममा समावेश हुनुपर्ने गुणको भए पनि विलुप्त अवस्थामा थियो र अझै पनि धेरैले यस पुस्तकका बारेमा थाहा पाएका छैनन् । नेपाली इतिहाँसको बारेमा जानकारी गराउने यस्ता पुस्तकको चर्चा एक पटक फेरि बल्झियोस् र धेरै भन्दा धेरै पाठकले यी पुस्तकबाट हाम्रो विगत जानुन अनि आफूलाई भविष्यका निम्ति तयार गरुन भनेर यो पुस्तक पढ्दाका आफ्नो अनुभव लेख्न मन लाग्यो । यत्तिकै नभएपनि यस्तै विपत्ति ठिक सय वर्ष अगाडि नेपालले भोगेको थियो । उस बखतमा पनि हजारौँ घर नाश हुन गई धेरै दिनसम्म साराले छाउनी र अरु यताउतिको मैदानमा बस्नुपरेको थियो । त्यस बेलामा बिग्रेको सहर, बस्तीको जीर्णोद्धार गरी फेरि जस्ताको त्यस्तै गराए झैँ अहिले हामी सबैले हिम्मत नहारी उत्साह बढाई भएको नोक्सान चाँडो मेट्ने उपायमा तन, मन, धन लगाउनुपर्छ । –१९९०,...