Posts

Showing posts from February, 2018

हुरीका स्वरहरू–कृष्ण भूसाल

Image
पुस्तकालय थाेप्लाे अाेअारजीमा राखिएका नेपाली साहित्यका पुस्तकहरू सुरक्षित गर्ने क्रममा केहि नाम नचलेका तर राेचक जस्ता लाग्ने कृतिहरू पनि छानेकाे थिएँ । तिनै कृतीहरू मध्ये एक थियाेः हुरीका स्वरहरू । नाम नै लाेभ्याउने खालकाे याे कृति पढ्दा उस्ताे ठूलाे अाशा त थिएन तर पनि पातलाे त्याे पनि कविताकाे किताब भएकाले समय त्यति लाग्दैन भन्ने हिसाबले पढ्न सुरू गरेँ । कविताहरू पढ्दा भने खुशीकाे सिमा रहेन । हृदयझैँ फाटेर प्वालै प्वाल परेकाे दारी थाङ्ग्रिएकाे लम्पट मातेकाे मान्छेझैँ, धङ्धङाउँदाे खाट माली मरेकाे फूलबारी पाखुरा छिनेका चप्पल, छाती फाटेका जुत्ता खियाले पचाएकाे बाल्टी, ज्याेति निलेकाे बत्ती साबुन बिनाकाे साबुनदानी, पखेटा फुत्किएकाे छाता ठुटाे र ठेटाे बुरूस, टुँढाे भाँच्चिएकाे कलम, छरपष्ट कागज सबैले एकसाथ मसानघाटका खप्परले झैँ हिस्स परेर गिज्याइरहेछन्, अनि पट्ट फुटेकाे दिवार उसभित्र माकुराका सेता त्रिपाल अझ भित्रकाे अँध्याराे खाेँचमा शरणार्थी बनेका खटमल, जब धुलै धुलाेले भरिएकाे भुइँमा उत्रन्छन् अनि वमवर्षक लाम्खुट्टेहरू तत्काल शिविर ध्वस्त गर्न निक्लन्छन् यत्तिकाे क...

जंगबहादुरको बेलायती कापी (पुस्तक चर्चा)

Image
वि.सं. २०२० सालतिर रानी जगदम्बाको बम्बे भण्डार सफा गर्ने सिलसिलामा कमल दीक्षितका हातमा परेको जंगबहादुरको वेलायती कपीलाई आधार मानेर २०६२ को दशैँ अंक देखि ‘हिमाल’खबरपत्रिकामा ‘इतिहासमा’ स्तम्भ अन्तर्गत केहि लेखहरु आए । वि.सं. २०६४ मा तिनै स्तम्भमा लेखिएका २४ लेखलाई समावेश गरेर त्यसमा जंगबहादुरको बेलायती कापीका टिपोटहरु पनि हुबहु परिशिष्टमा राखेर पुस्तकाकार दिइएको रहेछ । मौलिक लेखनलाई कमल दिक्षितले थप व्याख्या गरेर पठनीय बनाएका छन् । त्यसैमा पूर्व–पश्चिम पहाडी लोकमार्गको १७० वर्ष अघिको खाका देखि नेपालको वि.सं. १८४६ देखि वि.सं. १८४९ सम्म भएका भोट युद्धका यावत कुराहरु समावेश गरिएको छ । जंगबहादुरले वि.सं. १९११ तिर भोटमा हमला गर्नेबेला बनाएको जंगी ऐनका धेरथोर कुराहरु पनि यसमा समावेश गरिएको छ । जंगबहादुरको शासनकाल १९०३ बाट चलेको मानिन्छ । उनले टिपाएको यो कापीको श्रोत अझै पुरानो हुन सक्छ । इतिहासमा रुचि राख्नेहरुका लागी यो एकदमै राम्रो खुराक सावित हुन सक्छ । पुस्तकमा भनिए अनुसार जंगबहादुरकै पालामा काठमाडौँ बाटा बैतडीको झुलाघाट हुँदै बद्री केदार जाने बाटो थियो । त्यहाँ सम्म पुग्न विभिन्न ...

म्याउँ ! नगरकोटी !!!

Image
म्याउँ, म्याउँ, म्याउँ, म्याउँ क्या हो, क्या हो ! पढिसकेपछि यस्तै भयो । खरानी रंगको पानाले ग्रे डेजको अंश छुट्याएको छ । निलै पानाले ब्लु ब्वायजको अंश छुट्याएको छ । स्याफ्रन ड्रिम्सलाई गाढा सुन्तला÷केसर रंगको पानाले छ्ट्याएको छ । इिन्डिगो इभिनिङलाई भाण्टा (सेतो हैन लाम्चो भाण्टा रंग–बैजनी) रंगले छुट्याएको छ । कालो रंगको पानाले लेखकको भनाइ समेटिएको युफोरिया युफोरियाको अंश छुट्याएको छ । सजधज यस्तो कि हातमा किताब पर्दा पनि कुनै ठूलै चिज हात पारे जस्तो लाग्छ । फाइनप्रिन्टको युट्युबको विज्ञापन र वेवसाइट हेरेपश्चात त्यो जस्तो वजारमुखी प्रकाशन कोहि छैन होला जस्तै लागेको थियो । मिस्टिका हात पर्दा भने हैन कि भन्ने लाग्यो । पुस्तकमा एकदम ठूलो लगानी छ । प्रकाशकले ठूलै दाउ खेलेका छन् । चल्तिका लेखकका लागी पनि त्यत्तिको छुट, त्यत्तिको सजधज, त्यत्तिको स्वछन्दता दिन प्रकाशकहरु हिच्किचाउँदा हुन् । नगरकोटी भाग्यमानी हुन् । जे लेखे पनि छापिन्छ । अझै भव्य पाराले छापिन्छ । मुर्धन्य साहित्यकार त उनको पुस्तक हातमा पर्दा र त्यसको साज सज्जा देखेरै आरीस मान्दा हुन् । कस्सम त्यस्तो आरीस गर्न मन लाग्ने पुस्...