Posts

Showing posts from May, 2018

घामकिरी: नयनराज पाण्डे (किताबकाे कथा)

Image
पोखराको साहित्य महोत्सवको क्रममा सहभागीहरुको माझबाट उभिएर सिवानीसिं थारुले नयनराज पाण्डेलाई लू र घामकिरीमा कुन प्रिय भनेर सोधिन् । नयनराज पाण्डेले तुरुन्तै जवाफ दिए, “घामकिरी!” सिवानीसिं थारुले पनि आफ्नो त्यस्तै धारणा रहेको कुरा सुनाइन । पाण्डेले थपे, “कसैले घामकिरीका बरेमा केही नराम्रो भन्दा म सोझै भन्ने गर्छु घामकिरी नगरकोटीलाई मनपरेको पुस्तक हो ।” छेउमै बसेका नगरकोटीले पनि उनको त्यो भनाइलाई मुस्कुराएरै अनुमोदित गरे । हो यहीँबाट सुरु भएको हो घामकिरी पढ्ने रहर । घामकिरी हात पार्न पनि त्यति सहज भएन । चिनजानका पुस्तकप्रेमी कसैसँग पनि घामकिरीको प्रति थिएन । ई–पुस्तक खरिद गर्न तुलनात्मक रुपमा सुलभ भए पनि २९९ पाना ल्यापटपमा पढ्न मन लागेन । निदाएँ जगदम्बाको ई प्रति नै पढ्न धौधौ भएको थियो । सँधै अरुलाई पुस्तक ल्याइ दिने आग्रह गर्नु भन्दा वैकल्पिक तरिका अपनाउने उद्देश्यले अनलाईनबाट पुस्तक मगाउने बाटो अपनाइयो । एउटै पुस्तक मगाउँदा पुस्तकको भन्दा हुलाकको खर्च बढि हुने देखियो । त्यसैले घामकिरी पढ्ने चाहले नै नारायण ढकालको प्रेतकल्प, सरुभक्तको तरुनी खेती देखि विप्लव प्रतिकको अविजित गरेर १४...

एेलानी देखि सरस्वती प्रतीक्षाकाे नथियासम्म

Image
गएको साल वादी जातीको विषयमा दुई पुस्तक लेखिए र दुबै चर्चित पनि भएः एउटा विवेक ओझाको ऐलानी र अर्को सरस्वती प्रतिक्षाको नथिया । झट्ट नाम सुन्दा दुबैको विषय वस्तुका बारेमा अनुमान लाउन सजिलो थिएन । विवेक ओझा ओझेलमै परेका हुनाले पनि उनको पुस्तकले सुरुवाती दिनमा त्यति चर्चा कमाएन । सरस्वती प्रतिक्षा तुलात्मक रुपमा चिनिएकी कवियत्री थिइन् । साहित्य महोत्सवहरुमा कविता वाचन मार्फत धेरै पाठकसँग पुगेकी थिइन् । त्यसैले उनको आख्यान धेरैका लागी चाँसोको विषय रह्यो ।  विस्तारै दुबै पुस्तकको चर्चा सुरु भयो र थाहा भयो दुवै पुस्तकको विषयवस्तु वादी समुदाय हो ।  विवेक ओझाको ऐलानीका सन्दर्भमा यस अघि नै लेखिसकिएको छ ( यहाँ ) । ऐलानी सुदूरको विषयमा सुदूरकै कलमले लेखेको साहित्य भएकोले छुटाउन चाहेन । ऐलानी पढिसकेपछि नथिया किन पढ्ने भन्ने थियो । तर नथिया एक नारी साहित्यकारले नारीकै विषयमा लेखेको आख्यान थियो । त्यसैले पनि त्यो रोजाइमा प¥यो । अर्को कुरा उनको कविताका कारणले उनका आख्यानप्रति भरपुर अपेक्षाहरु थिए ।  उपन्यास लेखनका लागी गरिएको शोधको धेरै चर्चा भएको थियो । सोही चर्चा अनुरुप थुप...

ओशो, रजनीशपुरम र शीलाः किताबकाे कथा

Image
सात–आठ कक्षामा पढ्दा हुनुपर्छ, कैलाली जनपुस्तकालयको अलमारीमा भएको एक सेतो दाढिवाल साधुको किताब हात लाग्योः फर्गटन ल्याङ्ग्वेज अफ हर्ट । धर्म, दर्शन र तर्कशास्त्रमा रुची भएकोले कसरी कसरी म यो किताबसम्म आइपुगेको थिएँ । किताब पढ्दा मज्जा लाग्यो । ओशोका कुराहरु एकदमै तार्किक थिए । मैल त्यहि किताब पढ्दै गर्दा एक जना कांग्रेसको विद्यार्थी संगठनको नेता क्षितीज भण्डारी आएर पछिबाट टाउको मसार्दै खुब तारिफ गरे । सानै उमेरमा त्यस्ता गहन विषय प्रतिको रुचीले उनलाई प्रभावित गरेको हुनुपर्छ । मैले त खासमा जिज्ञासाले समाएको थिएँ तर त्यो प्रतिकृया पश्चात म झन ओशो तिर आकर्शित भएँ । बच्चा वुद्धि न हो ! पुस्तकालयमै एउटा अर्को पुस्तक पनि थियो । विश्व प्रसिद्ध श्रृंखला अन्तर्गतको सो पुस्तकमा विभिन्न सन्तहरुका बारेमा नकारात्मक कुराहरु लेखिएको थियो । साईबाबा देखि ओशो त्यसमा थिए । ओशोको पुना आश्रममा सन्यासीहरु आपत्ती जनक मुद्रामा रहँदाको एउटा तस्बीर पनि राखिएको थियो । एउटा धार्मिक परिवारमा संकीर्ण सोचसाथ हुर्किएको किशोरलाई त्यो तस्वीरमा देखाइएको कुरा पाच्य नहुनु स्वाभाविकै थियो । त्यो देखि सकेपछि धर्म प्रत...