Jaiseri Writes

  जाँ पल सात्र्र साहित्यका लागी भन्दा पनि बढि उनका दर्शनका लागी बढि चिनिन्छन् । सात्र्र र किर्केगार्डका छिटा परेका साहित्यहरु र तिनका केहि कुरा उदृत गरेका साहित्यहरु धेरै अघि पढेको थिएँ । खासगरी जीवनको अर्थ छैन त्यसैले हरेक मान्छेले जीवनमा एक न एक पटक आत्महत्याको निर्णय गर्छ भन्ने निचोडहरुले मनमा निकै हलचल मच्चाएको थियो । सानामा सबै बच्चाहरुलाई पछि गएर के बन्ने भन्ने प्रश्नहरु प्रसस्तै सोधिन्छन् । त्यस्ता बेला जीवनको केहि अर्थ छैन भन्ने कुरा पढियो भने त भविष्यमा केहि बन्नुको केहि अर्थ छैन भन्ने हुन्छ । त्यसले गर्दा एक किसिमको वैराग्य उत्पन्न हुन्छ । म सानै देखि त्यसै बैराग्यको सिकार भएको थिएँ । किर्केगार्ड र सात्र्रहरु त्यति सहजै उपलब्द्ध हुने सामग्री थिएनन् । त्यसैले तिनको अध्ययनको ईक्षा भएपनि मौका भने जुरेको थिएन । एक दिन इकोनोमेट्रिक्सको कक्षामा छेउमा बसेको एक जना फ्रेन्च साथीले सानो पुस्तकका बीचमा आउँला हालेको देखेर इकोनोमेट्रिक्स पढ्ने विद्यार्थीले समेत पढ्ने कुन पुस्तक रहेछ भनेर जिज्ञासा भयो । फ्रेन्च नाम मनमनै घोकेर घर पुगेरा खोज्दा थाहा भयो त्यो जाँ पल सात्र्रको द...

विगतका साताहरुमा थुप्रै कुराहरु भए । बहुप्रतिक्षित संसोधनको प्रस्ताव निर्णयार्थ प्रस्तुत गरियो । नवनियुक्त प्रधानमन्त्री देउवाको भारत भ्रमण र त्यसको विरोधका स्वरहरु गुञ्जिए । एउटा रियालीटि शोमा आएका पाहुना निर्णायकले फलानो मनपर्छ भन्ने अभिव्यक्तिको जातका आधारमा मनलागी अर्थ लगाउँदै सामाजिक सञ्जलमा तथानाम गाली गरियो । यसै बीच सिके लाल मधेसको आन्दोलनको आधारहरु पुनः परिभाषित गर्नमै व्यस्त भए । यी सबै कुराको एकै लेखमा विस्तारमा विवोचना असम्भव छ । तर पति केहि कुराहरु यहाँ भन्न मन लागेको छ । सिके लाल   सिके लालका तर्क बजनदार हुन्छन् । समस्या के हो भने सबैको जस्तो उनका तर्क पनि पूर्वाग्रहले भरिएका हुन्छन् । अझै सबै जस्तो उनलाई उनी पूर्वाग्रहरहित भएको भ्रम पनि छ । त्यसैले उनले मधेसको इतिहास बखान्ने क्रममा डोटी र जुम्ला राज्यको इतिहास जोड्न विर्सिन्छन् । मधेसको ऐतिहासिक भूमिको सिमा कोर्ने क्रममा इमानसिंह चेमजोङ्गले खोतलेको किराँती इतिहास र त्यसको ऐतिहासिक भूमीलाई सिके लालले कत्ति पनि उल्लेख गर्दैनन् । उपेन्द्र सुब्बाको लाटो पहाडसँगै इमानसिंह चेमजोङ्गको किराती इतिहास र संस्कृति पढ्ने क...