Posts

हालसालै प्रकासित रचनाहरू

आल्प्सहरूमा चुली पछ्याउँदै

Image
केहि महिना अघि एउटा भिडियो टिकटकमा हेर्न पुगेको थिएँ । सृजनासिज्जु नामको खाताबाट कर्णालीका फाँटका मनोरम दृश्य देखाउँदै आंशु झार्दै गरेको भिडियो थियो । त्यस्तो सुन्दर ठाउंमा पनि अभाव र गरिवी हुनुले उनको मन रोएको थियो । त्यसै भिडियो हेरेको आसपासको समयमा म केम्प्टनर हुटे सम्म पुगेको थिएँ । युक्रेनयुद्ध सुरु भएदेखि तेलको मुल्यमा भएको वृद्धि र सामानका आयातमा भएको अप्ठ्यारोले गर्दा जर्मनीमा महँगी अचाक्ली बढेको छ । त्यसैबाट राहतका लागि जर्मन सरकारले अपनाएको विभिन्न उपाय मध्ये एक उपाय जुलाई देखि अगस्तको महिनासम्म सार्वजनिक यातायातको भाडा सस्तो बनाएको थियो । छोटो दुरीमा चल्ने रेल जर्मनी भरि ९ युरो तिरेर चढ्न पाइने भएको थियो । अब जर्मनीको उत्तरी कुनाबाट दक्षिणी कुनासम्म आउन छोटो दुरीको ट्रेन प्रयोग ग¥यो भने महिनाको ९ युरो मात्र लाग्ने भएको थियो । धेरै रेल बदल्नु पर्ने र त्यसले गर्दा समय लामो लाग्ने भएकोले टाढाको यात्रा त्यति सहज नभए पनि नजिकैको यात्रा भने निकै सहज बनाएको थियो । त्यहि सहजताका कारण ओबस्र्टडोर्फ तिरको यात्राको क्रम बढेको थियो ।  ओबस्र्टडोर्फ क्षेत्र हिम पर्यटन र आल्प्सहरुका लाग...

दिव्य उपदेशको प्रकाशमा पृथ्वीनारायण शाह

Image
 यो किन्डलमा निकै अघि देखि भए पनि पढि हालौं भन्ने थिएन । शिलान्यास र Fatalism and Development को चर्चा हुंदै गर्दा यो किताब पढ्नै पर्ने आइ लाग्यो । एउटा किताब पढ्ने राष्ट्रवादी हुने र अर्को पढ्ने वा प्रशंसा गर्ने डलरवादी र पश्चिमाको दलाल हुने भाष्य पछि यो किताब पढ्ने मेसो मिल्यो ।  पृथ्वीनारायणले मृत्यु अघि भनेका सन्देशहरुलाई नै दिव्य उपदेश नामाकरण गरिएको हो । तिनै सन्देशकै प्रकाशमा पृथ्वीनारायण शाहको व्यक्तित्व बुझ्ने प्रयास यो किताबले गरेको छ । खासमा यो स्नातकोत्तरको शोधपत्र (थेसिस) हो जो पञ्चायत कालमा तयार गरिएको थियो । सायद विदेशी लेखक हुनाले त्यो बेलामा पनि यो किताबमा केहि फरक विचार सम्म अट्न पायो ।  किताबको रोचक पक्ष भनेको यसले पृथ्वीनारायणले राज्य विस्तारका क्रममा गाभेका वा जितेका राज्य मध्ये मकवानपुरको इतिहास विस्तृत रुपमा राखिएको छ । बुटवल देखि हालको प्रदेश नं १ सम्मको राज्य कसरी नेपालमा गाभियो भन्ने पृष्ठभूमी यसमा छ । मकवानपुर अन्तरगत नै पर्ने विजयपुर (मोरङ) को सम्बन्धमा पनि यसमा केहि जानकारीहरु छ । हालको मधेस नेपालमा कसरी गाभियो भन्ने पनि यसमा छ ।  अंग्रेज...

सुजित मैनालीको शिलान्यास

Image
  मलाई   यो   पुस्तकको   बारेमा   यसरी   लेखौंला   भन्ने   थिएन   ।    नाम   र   गाता   हेरेर   राज्य  एकिकरणका   बारेमा   पढ्न   पाइएला   भन्ने   थियो   ।   कृष्ण   धारावासीको   झोला   कथामा   भएका   तथ्यगत   त्रुटी   औंल्याउने   देंखि   लिएर   अन्य  अनुशन्धानात्मक   लेखबाट   परिचित   लेखकले   नेपाली   इतिहासको   एउटा   प्राज्ञिक   किताब   लेखेका   होलान्   भन्ने   थियो   ।   तर   किताबले  बिस्तारै   निराश   बनाउंदै   लग्यो   । त्यति हुंदाहुंदै   पनि   लेखकले   किताबमा   २८   पाना   खर्चेर   डोरबहादुरको   तेजोबध   गरे   जसरी   चाहिं   लेख्दिन   । किताबको   समय   काल   पृथ्वीनारायण   देखि   केपी   ओलीको   दोश्रो   चुना...